سرنوشت مبهم یکی ازاصیل‌ترین اسب‌های ایرانی/ اسب کرد ناجی می‌خواهد
به گزارش خبرنگار مهر، صدور شناسنامه و تدوین تبارنامه برای اسب های بومی ایران از جمله اسب کرد در دهه پنجاه به عنوان چالش بزرگی در صنعت اسب کشور مطرح شد و این مهم توسط انجمن سلطنتی اسب که مسئولیت شناسایی هویت این اسب اصیل ایرانی را برعهده گرفت انجام شد که متاسفانه ناتمام ماند و پس از آن دوران یکی از پرورش دهندگان اسب مجدد اقدام به این امر کرد اما تا اوایل سال ۸۰ اسب های بیرون آمده از اصطبل آنها هنوز مجهول الهویه بودند.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران فدراسیون سوارکاری متولی این امر شد با این حال متاسفانه پس از گذشت چند دهه همچنان مشکلات باقی است و اسب کرد نیز همچون اسب ترکمن و خزر تنها مانده است.
اسب عرب خوزستان نیز به عنوان یکی از نژادهای اصیل ایرانی تنها با تلاش‌های قابل وصف مرحوم خانم قره گوزلو ثبت هویت شد. این بانو در سال ۱۳۵۳ با تشکیل انجمن اسب عرب و سفر به دورترین نقاط ایران زمین اقدام به ارسال چند راس اسب اصیل عرب ایرانی به انگلستان و در نهایت موفق به دریافت تائیدیه این سازمان در مورد اصیل بودن نژاد اسب عرب ایرانی شد و خدمات ماندگار در حراست و احیای اسب عرب ایرانی انجام داد.
اسبچه خزر و اسب ترکمن نیز سرنوشت مشابه دیگر رفقایش را داشتند تا اینکه بانویی دیگر پا به میدان گذاشت، خانم لوییز فیروزکه به اتفاق همسرش در ایران زندگی می‌کرد به دنبال اسبی آرام برای سواری دادن به فرزندانش بود که ردپای اسبچه خزر را یافت، اسبی که تنها در سنگ نگاره ها بود، اسبى كوچك در ميان چارپايان كوچك اندام محلى در يكى از روستاهاى آمل در سال ۱۳۴۴ بزرگ‌ترین كشف گونه جديد اسب در قرن بيستم بود كه از سوی خانم فیروز انجام شد.
فدراسیون به بهانه های مختلف از صدور شناسنامه برای اسب های کرد خودداری می کند
عضو کارگروه اسب کرد در فدراسیون سوارکاری جمهوری اسلامی ایران در این رابطه به خبرنگار مهر گفت: در سال ۸۶ به اتفاق همسرم اقدام به نمونه گیری تعدادی از اسب‌های کرد در استان کرمانشاه کردم و نمونه ها به آزمایشگاه دانشگاه کوئینزلند استرالیا ارسال شد تا اولین گام در تدوین تبار نامه برداشته شود و در سال ۸۷ جواب نمونه‌ها به فدراسیون سوارکاری تحویل داده شد اما فدراسیون با وجود اذعان به مثبت بودن نتایج آزمایش هر بار به بهانه‌‌ای از صدور شناسنامه برای اسب‌های کرد خودداری می کند.
حیدری افزود: سال گذشته درخواست فدراسیون مبنی بر تشکیل کارگروه اسب کرد را اجابت کردم و به همراهی نمایندگانی از سایر استان‌های پرورش دهنده اسب کرد در ده ها جلسه شرکت کردیم ولی نتایج چندانی عایدمان نشد در حالیکه اسب عرب امروز از حامی و مدافع قدرتمند جهانی مانند سازمان واهو برخوردار است.
وی تشکیل سیستم و قوانین ضابطه مندی برای مجاب کردن پرورش دهندگان اسب برای اقدام برای ثبت هویت اسب کرد را ضروری دانست و گفت: یک پرورش دهنده اسب اگر با سیستمی شفاف در راستای هویت بخشیدن به اسب کرد مواجه شود و بوروکراسی اداری و تنگ نظری ها مانع پیشبرد هدف نباشد به ثبت هویت اسبش راغب است.
نمونه تعدادی از اسب های کرد به آزمایشگاهی در آمریکا فرستاده شده است
وی در تشریح اقدامات صورت گرفته در سال جاری جهت ثبت هویت اسب کرد بیان کرد: با وجود مخالفت های فدراسیون، نمونه تعدادی از اسب‌های کرد به آزمایشگاهی در آمریکا فرستاده شد که کشور آمریکا باید رسما پاسخی در این زمینه ارسال کند.
حیدری صادرات اسب عرب از کشور به روش قانونی را بی معنا دانست و گفت: ۳۰ سال است که قرنطینه ایران در زمینه صادرات اسب مورد تایید هیچ کشوری قرار نگرفته است ما مرزهای آزاد و کنترل نشده ای مانند مرز عراق و افغانستان و مسئله کوچروها را داریم و دو سال گذشته نیز به دلیل بروز بیمای جنون اسبی در کشور عملا مسئله صادرات منتفی شد و اکنون نیز اجازه صادرات اسب را نداریم.
وی حل و فصل مسئله قرنطینه را راهی برای گشایش بن بست صادرات و رونق صنعت اسب یاد کرد و افزود: اکنون صادرات اسب بدون مجوز و با عبور از راه های غیرقانونی به عراق انجام می شود.
حیدری عدم هماهنگی و تعیین تکلیف نهاد متولی جهت ثبت هویت اسب کرد را از موانع موجود در این زمینه بیان و اظهار کرد: مسئله ثبت هویت اسب کرد همواره میان وزارت جهاد کشاورزی، معاونت دام و فدراسیون در تنش بوده است چراکه فدراسیون تشکیل تبارنامه و تعیین نژاد را از وظایف سازمانی خود می داند و جهاد کشاورزی نیز مدعی این امر است، و این اختلافات تاکنون برطرف نشده است.
حیدری تعریف کامل نژاد اسب کرد را مهم‌ترین شرط تشکیل تبارنامه برای این اسب اصیل دانست و تصریح کرد: در صورتیکه فدراسیون یا جهاد کشاورزی موفق به تولیت امر شدند در وهله نخست باید تعریفی کامل از نژاد اسب از جمله منشا، خاستگاه و کاربرد آن ارائه دهند.
گفتنی است در سال ۸۶ دوباره مسئله ثبت اصالت اسب کرد مطرح شد اما با دخالت رئیس هیئت وقت استان و تنگ نظری های عده‌ای از پرورش دهندگان اسب بی‌نتیجه ماند.
حیدری نمونه یال اسب را جایگزین ارسال نمونه خون برای شناسایی و آزمایشات ژنتیک عنوان و بیان کرد: نمونه یال اسب به آزمایشگاه ژنتیک ارسال و پس از آزمایش نتیجه بدست آمده با آنچه قبلا ثبت شده بود مقایسه می شود.
عضو کارگروه اسب کرد با بیان اینکه مراحل شناسایی هویت این اسب به صورت کاملا علمی انجام می‌شود، گفت: همدلی میان اسب داران باعث تسریع در فرآیند کار می شود اما باید توجه داشت که این اسب اصیل در گذر هزاران سال به ما رسیده است.
وی اسب کرد را مقاوم ترین اسب جهان توصیف کرد و گفت: آگاهی بخشی به پرورش دهندگان اسب نخستین مسئله شروع کار است چراکه اگر او به خلوص نژاد اسبش پی ببرد مسائل مادی برایش در درجه بعدی از اهمیت قرار می‌گیرد.
حیدری تشکیل سازمان‌های مردم نهاد را لازمه پیشرفت کار در این زمینه دانست و افزود: بنده ۸ سال است که شبانه روز به دنبال نتیجه هستم و اگر همدلی وجود داشته باشد با وجود مخالفت فدراسیون می‌توانیم نژاد اسب کرد را ثبت کنیم این در حالیست که فدراسیون تمرکز خود را بر اسب های پرشی مبذول داشته و توجهی به اسب کرد ندارد همچنانکه اسب عرب نیز به بن بست رسیده است.
تشکیل یک کمیته برای ثبت هویت اسب اصیل کرد
دبیر هیئت سواری‌کاری استان کرمانشاه نیز پیرامون روند اقدامات انجام شده برای این اسب گفت: در حال حاضر بیش از ۱۰۰ نمونه اسب کرد را به آمریکا فرستادیم و امیدواریم با دریافت نتایج فصل جدیدی برای آینده اسب کرد باز شود.
بابک آریانپور تست ژنتیک را اساسی‌ترین راهکار برای تشخیص اسب خالص از اسب دوخون دانست و افزود: بزرگ‌ترین دغدغه ما از سال ۸۸ مسئله ثبت هویت اسب کرد بود که با تشکیل کمیته‌ای در این زمینه سعی بر پیشبرد کار داشتیم اما فدراسیون مانع ایجاد کرد.
وی در توصیف زیبایی اسب عرب و اسب کرد گفت: اسب عرب در ظرافت بی‌همتا است و اسب کرد در قدرت بدنی و ستبری گردن زبانزد است.
آریانپور آزمایش ژنتیک را مورد اعتمادترین روش برای شناسایی نژاد خالص اسب کرد عنوان و تصریح کرد: با تست دی.ان.ای در لابراتوارهای فنی امکان رصد بیش از ۷۲ هزار ژنوم فراهم می‌شود.
یک پرورش دهنده اسب نیز در این رابطه به خبرنگار مهر گفت: متاسفانه ورزش سوارکاری در سال‌های اخیر افت پیدا کرده و انتظار می رود با ثبت هویت اسب کرد رغبت جوانان به این ورزش با اسب کرد بیشتر شود و همچنین اسبداران نیز از سرگردانی که ناشی از عدم آگاهی علمی از نوع اسب خود دارند خارج شوند.
اسب کرد اسبی زیبا، قوی و رقاص با قابلیت های متعدد ورزشی است از دیرباز اسب چوگان بوده و در استقامت یکی از بهترین ها محسوب می‌شود پس جا دارد که در مقوله اسب و اسب داری بیش از پیش به اسب‌های ایرانی بپردازیم و در حراست سرمایه های ژنتیکی که در گذر هزاران سال به ما رسیده‌اند حریص باشیم.
با این تفاصیل راهی دراز برای به نتیجه رسیدن ثبت هویت اسب کرد و شناسنامه دار شدنش در پیش داریم.
در حال حاضر بیش از ۲ هزار اسب کرد در سراسر کشور وجود دارد که در صورت اقدام صاحبانشان برای ارسال نمونه و در نهایت ثبت هویتش می توان ادعا کرد اسب کرد نیز همچون اسب عرب در تمام عرصه‌ها حرفی برای گفتن داشته باشد.
فدراسیون سوارکاری اگر به عنوان نهاد متولی مسئله ثبت هویت اسب کرد به جای مطرح کردن مسائل حاشیه ای، به علاقمندان به این اسب اصیل ایرانی کمک کند پرونده اسب کرد نیز مختومه می شود.