هر دم از این باغ بری می‌رسد، ضرب‌المثلی است که می‌توان تالاب میقان اراک را مصداق آن دانست.

 

هر روز با گذری در اخبار و گفته و شنیده‌ها محال است حرفی از تالاب میقان نشنوی، اما متاسفانه اغلب این اخبار و شنیده‌ها، اخبار نگران کننده‌ای است که از خطرات متوجه تنها تالاب زنده استان مرکزی سخن می‌گویند.

 

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) - منطقه مرکزی - بحث عدم تامین حقابه تالاب میقان، خشک شدن آن، تبدیل شدن آن به کانون بحران فرسایش بادی در استان و احداث فرودگاه در نزدیکی آن به عنوان اصلی‌ترین مشکلات این گنجینه طبیعی اراک همواره نقل محافل بوده است، اما چندی است که مطالب شگفت‌آور دیگری به گوش می‌رسد که خاص‌ترین آنها برگزاری تورهای هوایی از طریق هواپیماهای دو موتوره برفراز میقان است که با شنیدن آن انگشت حیرت به دندان گزیدن ناگزیر است.

 

اما، این روزها با گذری در تالاب میقان اراک شاهد تاخت و ساز اسب‌ها در محدوده تالاب هستیم، اسب‌هایی که به راحتی می‌توانند در هرنقطه‌ای از تالاب بتازند و کسی جلودار آنها نیست.

 

چندی است در انتهای روستای طرمزد یک باشگاه خصوصی سوارکاری فعال شده است، در ابتدای امر شاید نتوان انتقادی به آن داشت چراکه فاصله آن با تالاب و دریاچه به قدری است که می‌توان نگران برهم خوردن آرامش زیستمندان آن نبود، اما نکته مهم و نگرانی دقیقا از جایی شروع شد که فعالان محیط زیست شاهد خروج اسب‌ها از باشگاه و تاخت و تاز به سمت تالاب بودند!

 

ماندانا حضرتی رئیس هیات مدیره موسسه آوای درنای خاکستری اراک در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص این اتفاق نادر در تالاب میقان اظهار کرد: اولین چیزی که با دیدن این باشگاه به چشم می‌خورد، هزینه هنگفتی است که برای آن اختصاص یافته و پرس و جوهای انجام شده نشان می‌دهد که مدیریت این باشگاه از اهالی بومی منطقه نیست.

 

وی درخصوص موقعیت جغرافیایی این باشگاه گفت: این باشگاه آخرین خانه روستای طرمزد قلمداد می‌شود. در انتهای روستا فضایی با عرض کم و طول بسیار زیاد به یک باشگاه سوارکاری بدل شده است، ایجاد چنین باشگاهی شاید مسئله خاصی نباشد، اما قضیه زمانی به یک موضوع بغرنج بدل می‌شود که اسب‌ها از محدوده باشگاه خارج شوند.

 

این فعال محیط زیست تصریح کرد: خروج اسب‌ها از باشگاه در حد یک نگرانی طرح شده بود، اما در روزهای اخیر این نگرانی به واقعیت بدل شد و همکاران ما در موسسه شاهد تاخت و تاز اسب‌ها در محوطه بیرونی باشگاه به سمت تالاب بودند که به دلیل بیابانی بودن این منطقه هیچ نظارتی بر این تاخت و تازها وجود ندارد و امکان بروز هر اتفاقی می‌رود.

 

تاخت و تاز اسب‌ها امنیت میقان را برهم می‌زند

 

وی با تاکید براینکه اسب‌ها می‌توانند به راحتی به مناطقی که امکان تردد خودرو و موتورسیکلت نیست، وارد شوند و اینجاست که عمق فاجعه خودی نشان خواهد داد، افزود: اسب‌ها به راحتی می‌توانند تا برج پرنده‌نگری مستقر در تالاب تاخت و تاز کنند، اما در شرایط کنونی که در فصل زادآوری پرندگان بر روی زمین هستیم، قطعا این تاخت و تازها امنیت و آرامش تالاب را برهم خواهد زد.

 

حضرتی با اشاره به اینکه امسال برای اولین بار شاهد جوجه‌آوری گلاریول بال سرخ در تالاب هستیم که این امر ناشی از فراهم کردن امنیت و آرامش در منطقه است، گفت: فعالان محیط زیست با تلاش‌های فراوان اهالی و گله‌داران روستای مبارک‌آباد را مجاب کردند که گوسفندان خود را به سمت جنوب تالاب نبرند تا جوجه‌آوری پرندگان با آرامش کامل انجام شود، اما حضور این اسب‌ها خطرآفرینی شدیدی برای زیستمندان تالاب به همراه خواهد داشت.

 

وی تاکید کرد: حضور گله‌های گوسفند تنها در شش ماه نخست سال انجام می‌گیرد و قابل کنترل است، اما در خصوص اسب‌ها اینگونه نیست و اگر اقدام پیشگیرانه‌ای صورت نگیرد خطر حضور همیشگی اسب‌ها در تالاب وجود دارد. از طرفی با توجه به جذابیت‌هایی که در زمستان تالاب را در برمی‌گیرد، حضور اسب‌ها می‌تواند به این جاذبه‌های گردشگری بیفزاید و اینجاست که عملا چیزی از تالاب باقی نخواهد ماند.

 

رئیس هیات مدیره موسسه آوای درنای خاکستری اراک با اشاره به اینکه سال گذشته برای اولین بار شاهد حضور غاز پیشانی سفید در تالاب بودیم که نشان از اهمیت و ارزش‌های زیستی و طبیعی منطقه دارد و حتی می‌تواند روند بین‌المللی شدن تالاب را تسریع بخشد، گفت: این شرایط قطعا همه شاخصه‌های خاص تالاب را تحت‌الشعاع قرار خواهد داد.

 

اهمال‌کاری در میقان قابل اغماض نیست

 

وی با اظهار تاسف از عدم نظارت لازم توسط اداره کل حفاظت محیط زیست عنوان کرد: مسئولان این اداره کل حتی موضوع تورهای شکار پرندگان که در حجم وسیع در منطقه پهن شده بود را از طریق موسسه مطلع شدند و در خصوص پیشگیری در این مورد نیز تاکنون هیچ اقدامی صورت نگرفته است، در صورتی که چنین سهل‌انگاری‌هایی به هیچ عنوان قابل اعماض نیست. ارزش تالاب میقان به حدی است که نمی‌توان از چنین اهمال‌کاری‌هایی به سادگی گذشت.

 

حضرتی افزود: به راحتی می‌توان در مناطق مختلف تالاب رد خودروها و موتورسیکلت‌ها را روی زمین دید که نشان از تردد افراد در نقاط مختلف تالاب دارد در صورتی که اگر تنها هفته‌ای سه بار یکی دو محیط‌بان در منطقه حاضر باشند، یا خودروی محیط زیست در منطقه دیده شود، قطعا شاهد چنین رفتارهای خشنی با تالاب و شکار زیستمندان آن نخواهیم بود.

 

این فعال محیط زیست با تاکید بر اینکه تبدیل کردن تالاب میقان به منطقه گردشگری اقدامی پذیرفتنی نیست و قطعا حضور اسب‌سواران آسیب و تهدیدی بیشتر از حضور گردشگران برای زیستمندان آسیب‌پذیر تالاب به دنبال خواهد داشت، گفت: در جشن میهمان‌نوازی از پرندگان مهاجر که در سال گذشته با ورود اولین دسته از پرندگان مهاجر برگزار شد به راحتی در حضور مدیران محیط زیست استان عملیات سوارکاری در تالاب انجام شد که بدون هیچ واکنشی به پایان رسید. قطعا شرایط امروز حاصل بی‌تفاوتی مدیران است که براساس آن به راحتی تاخت و تاز اسب‌ها را در منطقه شاهدیم و احتمالا جرقه این اتفاق در همان جشن میهمان‌نوازی زده شده است.

 

به گزارش ایسنا، به منظور بررسی موضوع گفت‌وگویی با رئیس هیات سوارکاری استان مرکزی ترتیب داده شد.

 

وی به ایسنا گفت: این باشگاه متعلق به شخصی به نام "عزیزی" است که رئیس سابق هیات سوارکاری شهرستان اراک بوده و قبلا باشگاه سوارکاری تحت عنوان "شاهین" داشته است.

 

سید بهرام نجفی‌زاده با بیان اینکه عزیزی مجوز احداث باشگاه را از قبل داشته است، افزود: در حال حاضر اطلاعی از فعالیت 100 درصدی این باشگاه ندارم و نمی‌توانم نظر قطعی در این خصوص بدهم.

 

اداره ورزش اراک مجوزی برای ایجاد باشگاه در میقان نداده است

 

حقدادی رئیس اداره ورزش شهرستان اراک نیز در گفت‌وگو با ایسنا تصریح کرد: تاکنون هیچ درخواستی از جانب این شخص برای کسب مجوز دریافت نشده است.

 

وی با بیان اینکه رئیس سابق اداره ورزش شهرستان اراک مجوزی برای ایجاد باشگاهی در مجمع تفریحی طوفان داشته است، افزود: پیگیری به منظور انتقال محل باشگاه به روستای طرمزد در منطقه تالاب میقان صورت نگرفته است.

 

حقدادی با تاکید بر اینکه احداث چنین مجموعه ای نیازمند دریافت مجوز از میراث فرهنگی، محیط زیست و اداره ورزش شهرستان است، گفت: تاکنون اقدامی صورت نگرفته است و حتی طبق بررسی‌های صورت گرفته اداره کل ورزش و جوانان نیز درخواستی برای کسب مجوز از طرف این فرد دریافت نکرده است.

 

رئیس اداره ورزش شهرستان اراک تصریح کرد: توسعه باشگاه‌های ورزشی در هر نقطه‌ای از شهرستان قطعا با اولویت‌ها و خطوط قرمز زیست‌محیطی انجام خواهد گرفت، بویژه در منطقه تالاب میقان که یک سرمایه ملی به شمار می‌رود و قطعا ایجاد چنین باشگاهی در این منطقه باید با اخذ مجوز از اداره ورزش شهرستان و البته با الزامات زیست‌محیطی همراه باشد.

 

عدم موافقت محیط زیست با احداث مجموعه تفریحی گردشگری در میقان

 

محمد کلاته معاون فنی اداره حفاظت محیط‌زیست استان مرکزی در خصوص مجوزهای زیست‌محیطی و خطوط قرمز فعالیت این باشگاه در منطقه تالاب میقان اراک به ایسنا گفت: در سال 1393 درخواستی از سوی اداره ورزش و جوانان مبنی بر احداث مجموعه ای تفریحی گردشگری در منطقه تالاب میقان به اداره کل حفاظت محیط زیست داده شد که بنا بر شرایط موافقتی صورت نگرفت.

 

کلاته افزود: در خصوص راه‌اندازی باشگاه اسب سواری در این منطقه اطلاعات دقیقی در دست ما نیست، براین اساس دستور بررسی وضعیت و رصد اقدامات صورت گرفته از سوی این باشگاه به همکاران ذیربط در اداره کل داده شد تا ماهیت آن روشن شود.

 

به گزارش ایسنا؛ شاید فراموش کرده‌ایم که تنها همین یک تالاب را داریم، شاید فراموش کردیم این تالاب بکر تنها منطقه‌ای در مرکز ایران است که میزبان هزاران هزار پرنده مهاجر است و شاید فراموش کرده‌ایم برای حفظ آن افراد زیادی تلاش‌های بدون چشمداشتی داشته‌اند و صدها شاید دیگر ...، اما قطعا فراموش کرده‌ایم که نباید شاهد چنین اتفاقاتی در میقان باشیم.

 

شرایط کنونی و احداث یک باشگاه سوارکاری در نزدیکی تالاب میقان، آنهم براحتی و بدون اخذ هرگونه مجوز تنها این سوال را به ذهن متبادر می‌کند که تا کی باید در انتظار کامل شدن پوشش نظارتی بر مناطقی چنین با ارزش از سوی دستگاه های ذیربط اعم از میراث فرهنگی، منابع طبیعی، محیط زیست و ... بمانیم و تا کی باید شاهد انجام هر اقدام بدون مجوزی بدون احساس هرگونه خطر یا تهدید از سوی مراجع ذیربط و در بی خبری کامل آنها باشیم؟!

 

آیا واقعا در اراک و استان مرکزی فضایی بهتر از تالاب میقان برای احداث یک باشگاه سوارکاری وجود نداشت؟

 

قطعا در شرایطی که هیچ حریمی برای تالاب وجود ندارد و تا کنار آب می‌توان رد خودرو، موتورسیکلت و زباله‌های فراوان را مشاهده کرد، قطعا می‌توان انتظار چنین اقداماتی را داشت. گزارش‌های متعدد و مختلف از بروز تخلفات در تالاب میقان گواهی بر این مدعاست که هیچ نظارت و پایشی در سطح تالاب وجود ندارد!

 

جای تعجب است که فردی بدون دریافت مجوزهای لازم به راحتی اقدام به ایجاد باشگاه سوارکاری در مهمترین منطقه اراک می‌کند و متاسفانه هیچ دستگاه مسئولی خبردار نشده یا شاید شده و به روی خودش نیاورده است.

 

گزارش از: آذر اسفندیاری، خبرنگار ایسنا، منطقه مرکزی