دهنه گاه
دهنه گاه در مادیان فاصله بين‌ دندان‌هاي‌ ثنایا‌ تا دندان های آسياست.و در نریان فاصله بین دندان های انیاب است تا دندان های آسیا.
 سـق‌ چنانچه‌ از اسم‌ آن‌ مستفاد مي‌گردد، سق‌، سقف‌ دهان‌ را تشكيل‌ داده‌، داراي‌ تعريف‌ مخصوصي‌ نمي‌باشد. لثه‌ها همان‌ غشاء مخاطي‌ دهان‌ هستند كه‌ دور حفره‌هاي‌ دندان‌ را پوشانده‌ و براي‌ استحكام‌ آنها به‌ كار مي‌روند.
 لثه‌ها بايد به‌ رنگ‌ پشت‌ گلي‌ بوده‌ و بدون‌ درد و ورم‌ باشند.
 دندانها تعداد آنها در اسب‌ چهل‌ و در ماديان‌ 36 است‌. اختلاف به دلیل وجود 4دندان نیش گرگی است که در نریان ها می روید که ممکن است در هر هزار مادیان یک مورد دندان نیش گرگی داشته باشیم. از نقطه‌ نظر اسب‌شناسي‌ دهان‌ به‌ طور كلي‌ بايد تازه‌ (به‌ واسطه‌ ترشح‌ بزاق‌ كه‌ كف‌آلود به‌ نظر مي‌رسد) و قشنگ‌ بوده‌ و جامع‌ صفاتي‌ باشد كه‌ از لحاظ‌ اسب‌ شناسي‌ حائز اهميت‌ است‌. 
دهان‌ هم‌ مانند اندام‌ حركت‌ و هوش‌ در تربيت‌ اسب‌ مهم‌ بوده‌ و در صورت‌ معيوب‌ بودن‌ ممكن‌ است‌ تربيت‌ اسب‌ به‌ كلي‌ غيرممكن‌ شود. عدم‌ اطلاع‌ و خشونت‌ سوارکار ممکن است باعث‌ اين‌ عيب‌ شود. چانه‌ در قسمت‌ تحتاني‌ لب‌ زير قرار گرفته‌ است‌. ريش‌ در قسمت‌ خلفي‌ چانه‌ واقع‌ شده‌ است‌. اين‌ محل‌ ممكن‌ است‌ به‌ واسطه‌ فشار زنجير هويزه‌ مجروح‌ شود. فاصله‌ خارجي‌ بين‌ دو شاخه‌ فك‌ پائين‌ اين‌ عضو از عقب‌ به‌ حلق‌ و از جلو به‌ ريش‌، از طرفين‌ به‌ لبهاي‌ تحتاني‌ و شاخه‌هاي‌ فك‌ پائين‌ محدود است‌ اين‌ فاصله‌ بايد وسيع‌ و بي‌عيب‌ بوده‌ و غدد متورم‌ در آن‌ ديده‌ نشود. 
لبه‌هاي‌ تحتاني‌ شاخه‌هاي‌ فك‌ پائين‌ شاخه‌های‌ فك‌ پائين‌ قاعده‌ آنست‌ و بايد خشك‌ و دارای‌ رشد طبيعی‌ بوده‌ فاصله‌ آنها از يكديگر هم‌ مناسب‌ باشد. 
غدد نكفه‌ غدد توليد كننده‌ بزاق‌ و مكعب‌ مستطيل‌ هستند كه‌ در زير گوشها قرار گرفته‌ و از دو طرف‌ شياری‌ مخصوص‌ تشكيل‌ می‌دهند كه‌ تعيين‌ كننده‌ حد فاصل‌ بين‌ سر و گردن‌ است‌. در صورتي‌ كه‌ اين‌ شيار به‌ خوبي‌ واضح‌ نباشد اتصال‌ سر و گردن‌ صحيح‌ نبوده‌ و عيب‌ بزرگی‌ برای‌ اسب‌های‌ سواری‌ محسوب‌ می شود. 
گلو اين‌ عضو در عقب‌ شاخه‌هاي‌ فك‌ پايين‌ و ابتداي‌ گردن‌ واقع‌ شده‌، اين‌ ناحيه‌ فوق‌العاده‌ حساس‌ بوده‌ و بايد دقت‌ كرد كه‌ فشار بند زير گلوئي‌ آن‌ را متورم‌ نكند. سـر گفته‌ايم‌ كه‌ سر از ديدگاه‌ نژاد، رفتارشناسي‌ و قشنگي‌ چه‌ بسا اهميت‌ داشته‌ و شكل‌ ظاهري‌ آن‌ هم‌ بايد مورد توجه‌ باشد. 
 زيبايي‌ سر: سر موقعي‌ زيبا است‌ كه‌ هم‌ اجزاء و هم‌ تركيب‌ آن‌ متناسب‌ باشد و علائم‌ اين‌ نوع‌ سر كه‌ خود دليلي‌ است‌ بر اصالت‌ و نجابت‌؛ در بالا پهن‌ و عريض‌ ـ در قسمت‌ پايين‌ تنگ‌ و نسبتاً كوچك‌ ـ داراي‌ پوست‌ ظريف‌ با موهاي‌ نرم‌ ـ گوشها خدنگ‌ و كوچك‌ ـ چشم‌ها درشت‌ و باز ـ منخرين‌ وسيع‌ ـ فاصله‌ بين‌ دو شاخه‌ فك‌ پائين‌ متناسب‌ در حاليكه‌ رگ‌ها‌ از زير پوست‌ به‌ خوبي‌ ديده‌ شوند.