زایمان اسب و روزهای اول مراقبت از کره
زایمان اسب و روزهای اول مراقبت از کره
- بالاخره روز موعود فرا می رسد ... ظاهر مادیان طوری به نظر می رسد انگار دارد منفجر می شود! و شما اطمینان پیدا کرده اید که امشب کره به دنیا می آید. آگاهی از روند طبیعی وضع حمل اسب و مراحلی که بلافاصله بعد از به دنیا آمدن کره بر او می گذرد، برای سلامتی مادیان و کره نقش حیاتی دارد.
شما با داشتن اطلاعات کافی می توانید بفهمید چه وقت زایمان به صورت طبیعی پیش نمی رود و نیاز اقدامات خاص یا خبر کردن دامپزشک وجود دارد. زایمان طبیعی در اسب خیلی سریع پیش می رود، بنابراین اگر مشکلی پیش بیاید باید فوری اقدامات لازم را انجام دهید.
مراحل وضع حمل طبیعی در اسب
مرحله اول زایمان اسب ممکن است چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد (معمولا یک تا دو ساعت می کشد، اما می تواند تا چهار ساعت هم ادامه پیدا کند). بیشتر وقت ها اسب حالتی شبیه کولیک دارد: در باکسش بالا و پایین می رود (مرتب راه می رود)، به پهلوهایش نگاه می کند، مرتب می نشیند و بلند می شود، و ادرارش زیاد می شود. در طول این ساعات، کره می چرخد و در وضعیت مناسب قرار می گیرد، یعنی دستهایش به سمت دهانه رحم کشیده می شود و سرش بین آنها قرار می گیرد. انقباضات رحمی در این مرحله شروع می شود و ناراحتی زیادی برای مادیان ایجاد می کند. علاوه بر این، باز شدن دهانه رحم باعث می شود زایمان بدون مشکل انجام بگیرد.
اسب ها از جمله معدود گونه های حیوانات هستند که اگر در این مرحله احساس کنند مشکلی وجود دارد می توانند زایمان را عقب بیندازند. به خاطر همین، خیلی مهم است که در این زمان مزاحم اسب نشوید و دخالتی در روند زایمان نداشته باشید، وگرنه مجبورید یک شب دیگر هم بیداری بکشید!
اگر اسب را هنوز در محل آماده شده برای زایمان قرار نداده اید، حتما او را به آنجا ببرید. همچنین می توانید دم اسب را با یک نوار قهوه ای رنگ جمع کنید تا باعث آلوده شدن کره در هنگام تولد نشود. در این مرحله، بسته به اینکه دامپزشکتان چقدر از شما فاصله دارد یا چقدر روند زایمان اسب خوب پیش می رود، می توانید او را خبر کنید. بهتر است قبلا در این مورد با دامپزشک هماهنگ کرده باشید.
مرحله دوم زایمان اسب زمانی آغاز می شود که کیسه آب پاره می شود و شما می بینید که مایع نشت می کند. این مرحله باید خیلی سریع پیش برود (در کمتر از 30 دقیقه). در این زمان مادیان خیلی به خودش فشار می آورد. بعد از پاره شدن کیسه آب، شما می توانید کیسه آمنیون سفیدرنگ دور کره را ببینید. بعد، دست های کره و بعد پوزه اش بین زانوهایش نمایان می شود. در طول مرحله دوم، مادیان اغلب مرتب بلند می شود و تغییر وضعیت می دهد. وقتی لگن کره به قسمت مجرای لگنی مادیان می رسد، معمولا مادیان زور زدن را متوقف می کند تا کمی استراحت کند. وقتی پوزه کره به طور کامل بیرون آمد، اگر هنوز آمنیون پاره نشده آن را پاره کنید و مایع و غشای دور پوزه اسب را با مالش یا تخلیه مجرای تنفس تمیز کنید.
بعد از این، اگر مشکلی وجود ندارد دیگر کنار می نشینید تا خود مادیان کارش را ادامه دهد. اگر همه چیز خوب پیش می رود، در مقابل وسوسه بیرون کشیدن کره مقاومت کنید، چون این کار می تواند منجر به آسیب دیدن مادیان یا کره یا پاره شدن زودهنگام بند ناف شود.
وقتی قفسه سینه کره بیرون آمد، بررسی کنید که آیا نفس می کشد یا نه، حتی اگر مادیان برای یک استراحت کوتاه توقف کند. اگر هرگونه شکی درباره زنده بودن کره دارید، اول از تمیزی و باز بودن مجرای بینی مطمئن شوید و بعد با حوله او را خیلی سریع و تند مالش بدهید. معمولا این کار برای تحریک تنفس کره اسب کافی است و باعث خشک شدن و گرم شدن بدنش هم می شود.
وقتی کره کاملا بیرون آمد و دیدید حال او و مادرش کاملا خوب است، آنها را تنها بگذارید و فرصت بدهید تا پیوند بینشان شکل بگیرد. این مرحله برای ایجاد پیوند مادرانه بین مادیان و کره اش خیلی اهمیت دارد، ولی بیشتر وقت ها به خاطر هیجان زده بودن افرادی که شاهد تولد کره هستند نادیده گرفته می شود. کره در عرض یک تا دو ساعت بلند می شود و مراقبت از او شروع می شود.
مرحله سوم زایمان اسب شامل دفع غشاهای جنینی مشهور به جفت است. دفع جفت باید تا سه ساعت بعد از تولد کره انجام شود، وگرنه خطر شدید ایجاد عفونت و بیماری های جدی به خاطر باقی ماندن جفت در بدن مادیان او را تهدید می کند. به محض اینکه دیدید جفت در بدن مادیان باقی مانده، با دامپزشک تماس بگیرید تا اقدامات لازم بلافاصله شروع شود. جفت دفع شده را حتما نگه دارید تا دامپزشک آن را معاینه کند. دامپزشک جفت را از نظر وجود عفونت یا نشانه های نقصان بررسی می کند.
این مراحل به صورت قانون 1- 2- 3 خلاصه شده است که به یاد سپردن روند زایمان را آسانتر می کند: در عرض 1 ساعت بعد از شروع مرحله دوم زایمان باید کره به دنیا بیاید، در عرض 2 ساعت بعد از تولد باید کره بلند شود و از خودش مراقبت کند، و در عرض 3 ساعت بعد از تولد کره باید جفت بیرون بیاید. این قانون را به خاطر بسپرید تا راحت تر بتوانید تشخیص بدهید که آیا زایمان اسب روند طبیعی خودش را طی می کند یا نه.
ادامه این بحث را در قسمت های بعد بخوانید.
اختصاصی سایت جهان اسب