فرامرز باب الحوائجی
شستشوی اسب

اسبها باید برای پذیرفتن حمام تربیت شوند، به طور مثال شلنگ و آب جاری موضوعاتی ناآشنا برای اسبها هستند و ممکن است باعث ترسیدن اسبها شود. قبل از حمام کردن بهتر است از ایمنی اسب در فضای که قرار است حمام شود اطمینان حاصل کنیم. مخصوصا از نحوه بستن اسب در صورتی که به تیرک بسته اید حتما باید به شکلی طنابها را وصل کرده باشید که در صورت کشیدن اسب و سعی در فرار به راحتی باز نشود و یا اینکه اگر اسبی بیش از اندازه از استحمام وحشت زده است او را به جای ثابتی متصل نکنیدطناب را در اختیار کارگر یا تیمارگر قرار دهید.

آیا باید اسب را حمام کرد ؟

تیمار کردن مداوم و یک برنامه غذایی خوب یک پوست درخشان و سالم را بنیانگزاری میکند . حمام کردن یک بخش مهم  در سلامت اسب را ایفا میکند حمام کردن جزیی از تربیت اسب محسوب میشود که اسبها یاد میگیرند که با تیمارگر خود ارتباط خوبی برقرار کند و از کنارشان بودن هراسی نداشته باشد.

اسبهای که تمرینات پرتنش داشته اند و بدنشان از تعریق زیاد کف آلود شده است به حمام  نیاز دارند و حتی اسب هایی که برای نمایش برده میشوند برای جلوگیری از هر نوع کثیفی حتما شستشو میشوند . در زبان فروشندگان اسب اینگونه مطرخ میشود که قبل از نشان دادن اسب به مشتری آن را حمام کن چرا که باعث میشود به قیمت اسب افزوده شود.

حمام کردن از 2 جنبه مورد بحث قرار میگیرد: 1. نظافت 2. درمان

اسبها باید برای پذیرفتن حمام تربیت شوند، به طور مثال شلنگ و آب جاری موضوعاتی ناآشنا برای اسبها هستند و ممکن است باعث ترسیدن اسبها شود. قبل از حمام کردن بهتر است از ایمنی اسب در فضای که قرار است حمام شود اطمینان حاصل کنیم. مخصوصا از نحوه بستن اسب در صورتی که به تیرک بسته اید حتما باید به شکلی طنابها را وصل کرده باشید که در صورت کشیدن اسب و سعی در فرار به راحتی باز نشود و یا اینکه اگر اسبی بیش از اندازه از استحمام وحشت زده است او را به جای ثابتی متصل نکنیدطناب را در اختیار کارگر یا تیمارگر قرار دهید.

دمای مناسب آب برای شستشو چقدر است؟

در ارتباط با درجه حرارت آب مورد استفاده باید گفت در صورتی که آب ولرم در دسترس دارید از آن استفاده کنید چرا که اسب با این درجه حرارت بیش از اندازه راحت است. اگرچه استفاده از آب سرد مخصوصا در گرمای تابستان که منجر به تازگی و شادابی پوست اسب میشود نیز مناسب است.

اسب از طریق پوست خود بین 0/6 تا 0/9 درصد تنفس میکند به همین دلیل استحمام باعث تمیز شدن و و باز کردن منافذ پوست میشود که شادابی پوست را به همراه دارد. حال پس از اطمینان از جایگاه استقرار اسب برای استحمام ، حمام کردن آغاز میشود اسبها را میتوان از طریق آب جاری شلنگ و یا استفاده تکه ای از اسفنج به همراه یک سطل آب حمام کرد.

ترتیب شستشوی بدن اسب چیست؟

بهتر است شستشوی اسب را از اندام حرکت شروع کنیم که برای این کار از سرشلنگ های قبل تنظیم باید استفاده شود تا اسب هم به دمای آن و هم به وسیله ای غریبه که همان شلنگ است عادت کند. سپس آرام آرام از بخش کمری و عقبی شروع به آب ریختن میکنیم و درآخر به سراغ گردن و ناحیه صورت میرویم تا اسب وحشت زده نشود بعد از اینکه از خیس شدن تمام بدن اسب اطمینان حاصل کردیم از شامپو ویا کف صابون برای شستشوی اسب استفاده میکنیم و برای این کار حتما نیاز نیست از شامپو مخصوص اسب استفاده شود بلکه شامپو های معمولی انسانی را نیز میتوان برای این کار استفاده کرد.

شامپو کردن دائم اسب منجر به از بین رفتن چربی طبیعی پوست بدن اسب شده و در نتیجه باعث خشکی آن میشود حتی اسبهای کورسی که کار سنگین دارند بهتر است که بعد از تمرین روزانه با آب شستشو شوند و توصیه نمی شود که اسبها را بیش از یک بار  در هفته بوسیله شامپو بشوئیم. حال بعد از اینکه شامپو را بر روی بدن اسب ریختیم به وسیله دستکش با حرکات دورانی شروع به مالیدن بدن اسب میکنیم که این کار از گردن و یال شروع و حرکت به سمت قفسه سینه و تهیگاه و در آخر به شستن پاها ختم میشود. سپس برای چند دقیقه فرصت میدهیم تا شامپو روی بدن اسب بماند ولی باید این را در نظر بگیریم که این وقفه در حدی نباشد که شامپو روی بدن اسب خشک شود چرا که میتواند پوست اسب را اذیت کند.

در زمان شستشو باید دقت کنید تا حتما بین دو پای عقب و جلو اسب را بشوییدو همچنین تمیز کردن آلت تناسلی و اطراف مقعد چه در مادیانها و چه در نریانها فراموش نشود و بهتر است که این کار را به وسیله یک اسفنج تمیز و کمی صابون انجام دهید و شستشو بوسیله فشار مستقیم آب به این نقاط پرهیز کنید، چرا که باعث آزردگی اسب میشود . بعد از این مرحله با دقت ، تمام بدن اسب را آبکشی میکنیم و به سراغ صورت میرویم که بیشتر اسبها از این بخش حمام کردن فراری هستند.

صورت اسب را چگونه بشوییم؟

اسبها از اینکه آب در گوشهایشان فرو رود و یا اینکه نتوانند به راحتی تنفس کنند در مقابل جریان مداوم آب بر روی صورت خود عکس العملهای متفاوتی نشان میدهند. به طور مثال دائم حرکت میکنند تا از آب فرار کنند و یا اینکه به تیمارگر حمله میکنند، برای جلوگیری از این اتفاقات ناهنجار مربیان بسیاری توصیه کرده اند از سر شلنگها قابل تنظیم استفاده شود. با کمک این سرشلنگها هر چند ثانیه یکبار آب را قطع و وصل میکنیم با این کار اسبها بعد از چند بار، به تیمارگر اطمینان میکنند که قرار است تیمارگر آب را برای چند ثانیه قطع کند و در نتیجه این کار باعث میشود که اسب سر جای خود ثابت بایستد.

روش دیگر

روش دیگر این است که میزان فشار آب را کم کرده و شلنگ را بین دو گوش اسب قرار میدهیم به طوری که وقتی فشار آب را کم کم زیاد کنیم تمام صورت اسب خیس شود . اینکار باعث میشود اسب به یکباره از فشار زیاد آب غافلگیر نشود و آرام آرام به وجود جریان آب بر روی صورتش عادت کند. در نتیجه هرگز با آب فشار بالا ناگهان به صورت اسب و حتی نقاط دیگر بدن او اقدام نکنید تا او دچار ترس و وحشت نشود که در غیر این صورت مطمئن باشید اسب دیگر برای استحمام نمی ایستد!!! ولی ایمن ترین روش برای شستشوی صورت اسب استفاده از یک تکه اسفنج آغشته به آب است. توصیه میشود که برای شستشوی صورت اسب از شامپو و یا کف صابون استفاده نکنید.

 
آیا باید بدن اسب را خشک کرد؟

چه در تابستان و چه در زمستان بعد از شستشوی اسب بهتر است که بخش پائینی پا ها و زیر شکم اسب با حوله و آبگیر خشک کنید چرا که در غیر این صورت محل مناسبی برای رشد باکتریها ( ایجاد شقاق ) هستند. البته این را هم باید متذکر شد که در زمستان شستشوی اسب توصیه نمیشود و تنها اگر دست و پاها را بعد از کار آب گرفتید سعی کنید برای خشک کردن آن از حوله های گرم شده استفاده کنید. بعد از شستشو بهتر است اسب را قدم برده تا خشک شود. تجربه نشان داده اسبهایی که بعد از شستشو در معرض آفتاب ساعتها قرار میگیرند تا خشک شوند،بعد از اینکه آنها را در باکس خود رها میکنید شروع به غلت زدن میکنند چرا که آفتاب منجر شده تا پوست آنها بیش از خشک شده و دچار خارش شوند در نتیجه با رها کردن آنها در باکس خود تمام مراحل برای شستشوی آنها از بین میرود.

 
آیا شستشوی اسب جنبه درمانی هم دارد؟

در ارتباط با جنبه درمانی حمام کردن باید گفت تقریبا در مورد ویژگی های درمانی آب اعتقادات معنوی وجود دارد. بشر از ابتدای تاریخ از این مایع حیات بخش برای التیام تحریکات در مورد خود و اسبهایشان استفاده کرده اند. حتی با وجود تمام پیشرفتهایی که طی قرون گذشته در علم دامپزشکی مشاهده شده است هیچ جایگزین مناسبی به جای آب، ساده و تسکین دهنده وجود ندارد و کم هزینه تر از محلولهای شیمیایی و دارو ها و ابزارهای الکتریکی است.

آب جاری، خیلی ابتدایی در عین حال موثر است. به کارگیری شلنگ آب سرد هیچ مهارت خاصی نیاز ندارد،به جز اندکی صبر و تحمل و چون این روش میتواند در هر زمان و مکانی انجام  شود،می بایست به عنوان اولین قدم حمایتی در زمانی که یک جراحت مثل ضربه، بریدگی، تورم و یا کوفتگی صورت میگیرد، در نظر گرفته شود به کارگیری آب سرد مراحل التهاب را به سمت کم شدن سوق میدهد و مقدار تورم و درد اسب شما را کاهش میدهد و به همین دلیل است که گفته میشود همیشه بعد از تمرین از کمپرس آب سرد استفاده کنید. این کار باعث میشود موییرگ های پاره شده در حین کار، دچار انقباض شوند و از تورم در زمان استراحت جلوگیری شود و این کار مخصوصا در اسبهای پرش که اصطحلاک بالایی دارند مورد توجه قرار میگیرد چرا که افزایش عمر مفید در اسبهای ورزشی در گرو سالم بودن اندامهای حرکتی در آنهاست.

اکثر دامپزشکان پیشنهاد میکنند که یک جراحت تازه را در حدود 20 دقیقه در معرض آب سرد شلنگ قرار دهید و چندین بار در روز این کار را انجام دهید و معمولا 24تا 48 ساعت اول ایجاد جراحت، بهترین زمان برای این کار است و بعد از اینکه جرارت و درد فروکش میکند که ممکن است یک روز یا یک هفته بسته به شدت و طبیعت جراحت طول بکشد وارد فاز دوم مرحله التیام میشویم زمانی که میخواهیم جریان خون به منظور داشتن بیشترین اثر التیامی در محل جراحت به گردش درآید و برای این کار از آب گرم جاری شلنگ استفاده میکنیم که باعث اتساع عروق خونی شده و در نتیجه اکسیژن و مواد غذایی بیشتر به سلولهای آسیب دیده میرسد و رشد جدید بافت التیامی را فراهم مینماید و به عنوان یک قانون این را به خاطر داشته باشید در ساعات اولیه اگر جراحت گرم است (آبسه های اندامهای حرکتی) روش گرما درمانی را استفاده کنید چرا که باعث میشود عفونت به سطح کشانده شده و خارج شود

منبع : صنعت اسب